آیا تا حالا پیش آمده که موقع درستکردن غذا یا شیرینی، ناگهان متوجه شوی “تاریخ انقضا” تخممرغها گذشته است؟ قبل از اینکه بخواهی تخممرغها را دور بیاندازی، ترفندهای زیر را امتحان کن تا ببینی آیا واقعاً فاسد شدهاند یا خیر.
روش۱
بررسی تازگی تخممرغ
۱.تخممرغ را در یک کاسه یا لیوان شیشهای پر از آب سرد بنداز و ببین آیا در آب شناور میشود یا خیر.
داخل تخممرغ یک کیسهی هوای کوچک قرار دارد که با گذشت زمان، هوای بیشتری از طریق منافذ پوستهی تخممرغ وارد آن میشود. هرچقدر هوای بیشتری وارد تخممرغ شود، کیسهی هوا بزرگ و بزرگتر شده و باعث میشود تخممرغ بیشتر روی آب شناور شود.
- اگر تخممرغ ته کاسه نشست، به این معنی است که کاملاً تازه است.
- اگر تخممرغ بهحالت ایستاده در آب ماند ولی به کف ظرف چسبید، به این معنی است که تخممرغ خیلی تازه نیست ولی خوردن آن اشکالی ندارد.
- اگر تخممرغ کاملاً شناور شد، به این معنی است که تازه نیست. البته شناورشدن تخممرغ لزوماً به معنی فاسد و غیرقابل استفاده بودن آن نیست. در این حالت باید تخممرغ را بشکنی و ببینی آیا شکل (یا بوی) تخممرغ تغییر کرده و فاسد شده است یا خیر.
۲.تخممرغ را کنار گوشت تکان بده و ببین آیا صدای تکانخوردن مایع داخل آن را میشنوی یا خیر.
هرچقدر بیشتر از عمر تخممرغ بگذرد، رطوبت و دیاکسیدکربن بیشتری از طریق پوسته خارج شده و زرده و سفیده خشکتر و کوچکتر شده، درنتیجه کیسهی هوای تخممرغ بزرگتر میشود.کیسهی هوای بزرگتر، فضای بیشتری برای تخممرغ ایجاد کرده و باعث تولید این صدا میشود.
- تخممرغ تازه هنگام تکاندادن صدای زیادی تولید نمیکند.
- صدای تکانخوردن محتوای داخل تخممرغ فقط نشاندهندهی تازهنبودن تخممرغ است و به معنی فاسد یا غیرقابلاستفادهبودن آن نیست.
۳.تخممرغ را در یک بشقاب یا کاسهی بزرگ بشکن و کیفیت زرده و سفیده را بررسی کن.
هرچقدر بیشتر از عمر تخممرغ بگذرد، انسجام زرده و سفیده کمتر میشود و درنتیجه تخممرغ کهنه بهاندازهی تخممرغ تازه یکدست و منسجم نیست. ببین تخممرغ در بشقاب شکل خود را حفظ کرده یا پخششده است. تخممرغی که در ظرف پخش میشود و سفیدهی آن رقیق است، خیلی تازه نیست.
- اگر زرده صاف باشد و در ظرف پخش شده باشد، تخممرغ کهنه است.
- اگر زرده بهراحتی حرکت میکند، به این معنی است که چالازا (رشتههای نازکی که زرده و سفیده را در جای خود نگه میدارند) ضعیف شده و تخممرغ کهنه است.
- به رنگ سفیده توجه کن. اگر رنگ سفیدهی تخممرغ مات باشد، به این معنی است که خیلی تازه است ولی اگر شفاف باشد، تخممرغ تازه نیست (ولی کماکان قابلخوردن است).
روش۲
تشخیص تخممرغ فاسد
۱.تخممرغ را بشکن و ببین بو میدهد یا نه.
بو بهترین معیار برای تشخیص فاسدبودن تخممرغ است. تخممرغ فاسد، بعد از شکستن بوی بد و زنندهای میدهد. بهمحض شکستن تخممرغ (یا گاهی قبل از آن)، بوی سولفور بهوضوح حس میشود؛ تخممرغی که چنین بویی میدهد باید دور انداخته شود.
- تخممرغ فاسد، خام یا پخته، این بوی بد را خواهد داد.
۲.تخممرغ را در یک ظرف کوچک بشکن و رنگ آن را بررسی کن.
رنگ زرده، بسته به رژیمغذایی مرغ، متفاوت است، بنابراین رنگ زرد یا نارنجی تخممرغ ارتباطی با طراوت و تازگی آن ندارد. بهجای توجه به رنگ زرده، رنگ سفیده یا همان آلبومن را بررسی کن. اگر رنگ سفیده صورتی، سبز یا مثل رنگینکمان باشد، به این معنی است که تخممرغ به باکتری سودومونا آلوده شده و خوردن آن خطرناک است.اگر داخل تخممرغ، لکههای سبز یا سیاه دیدی به این معنی است که تخممرغ به قارچ آلوده شده و باید دور انداخته شود.
- اگر دور زردهی تخممرغ کاملاً پخته، حلقهی سبز رنگ وجود داشت، به این معنی است که تخممرغ یا بیش از حد پخته یا در آب حاوی مقدار زیادی آهن پختهشده است. تخممرغ در این حالت کماکان قابلاستفاده است.
- در صورت وجود لکهی گوشت یا خون داخل تخممرغ، تخممرغ کماکان قابلاستفاده است و وجود لکه بهمعنی آلوده یا فاسدبودن تخممرغ نیست. این لکه بهدلیل پارگی رگ خونی درهنگام تشکیل تخممرغ ایجاد میشود و ارتباطی به تازگی و طراوت تخممرغ ندارد.
روش۳
توجه به تاریخ انقضا
۱.به تاریخ “انقضا” روی بستهبندی توجه کن.
این تاریخ ممکن است بهصورت “انقضا” یا “EXP” روی بستهبندی درج شود. مهلت این تاریخ معمولاً ۳۰ روز بعد از بستهبندی است.تخممرغهایی که در یخچال نگهداری شدهاند و شکسته نشدهاند، حداقل تا یک ماه بعد از تاریخانقضا هم قابلاستفاده هستند.
- تاریخ انقضا معمولاً بهصورت روز/ماه/سال نوشته میشود. برای مثال تاریخ انقضا تخممرغی که تا تاریخ ۳۱خرداد قابلفروش است، بهصورت ۱۳۹۹/۰۳/۳۱ چاپ میشود.
- “تاریخ انقضا” به معنی آخرین روزی است که تخممرغ باید برای خرید ارائه شود. تخممرغهایی که تاریخ انقضا آنها گذشته است، باید از قفسههای فروشگاه جمع شوند. البته این موضوع به این معنی نیست که تخممرغها بعد از گذشتن این تاریخ فاسد و غیرقابلاستفاده هستند.
۲.به تاریخ “بهترین زمانمصرف” روی بستهبندی توجه کن.
این تاریخ ممکن است با عنوانهای “قابل استفاده تا”، “قبل از تاریخ … استفاده شود” یا “بهترین زمانمصرف قبل از” درج شده باشد. بهترین زمانمصرف معمولاً ۴۵ روز بعد از تاریخ بستهبندی تخممرغها است. سعی کن تخممرغها را حداکثر تا دوهفته قبل از تاریخ بهترین زمانمصرف استفاده کنی.
- “بهترین زمانمصرف” به دورهی زمانی است که تخممرغها در بالاترین سطح از طراوت و تازگی هستند و بهترین مزه، بافت و انسجام را دارند. البته این موضوع به این معنی نیست که تخممرغها بعد از گذشتن این تاریخ فاسد و غیرقابلاستفاده هستند.
۳.تخممرغهایی که قبلاً در یخچال نگهداری شده و سپس بیشتر از دو ساعت در دمای محیط قرار گرفته را دور بیانداز.
اگر تخممرغ را در یخچال گذاشتی، باید همواره در همان دما نگهداری شود. تخممرغی که دمای آن از دمای یخچال پایین آمده، با قرار گرفتن در محیط گرمتر، شروع به عرقکردن میکند و پوستهی خارجی تخممرغ محیط مساعدی برای رشد باکتریها میشود. با توجه به اینکه پوستهی تخممرغ منافذ زیادی دارد، این احتمال وجود دارد که باکتریها از پوسته عبور کرده و به محتویات داخل تخممرغ برسند.
- برای جلوگیری از نوسان دما، تخممرغها را در خنکترین قسمت و “نه” درب یخچال قرار بده. هنگام باز و بستهشدن درب یخچال احتمال دارد دمای درب نوسان پیدا کرده و تخممرغها عرق کنند.
- اگر تخممرغها را شسته نشده و در دمای محیط خریداری کردهای، نیازی به نگهداری در یخچال نیست. در بسیاری از کشورها از جمله بعضی کشورهای اروپایی تخممرغ ها در دمای محیط نگهداری میشوند.این کار بیخطر است زیرا تخممرغ دارای “یک لایهی محافظ” است و این لایه بهصورت طبیعی از ورود باکتریها جلوگیری میکند. اما بعد از شستن باید آنها را در یخچال نگهداری کنی. در بیشتر کشورهای اروپایی مرغها در برابر باکتری سالمونلا واکسینه میشوند.
۴.برای اطلاع از مدت نگهداری تخممرغ از دستورالعمل بستهبندی کشوری که در آن زندگی میکنی استفاده کن.
اگر مرغی داری که تخم میگذارد ولی نمیدانی این تخممرغها چه موقع خراب میشوند، میتوانی دستورالعملهای موجود در کشور خودت را بررسی کنی. بهاحتمالزیاد این تخممرغها حداقل تا ۲ ماه و شاید هم بیشتر سالم و قابلاستفاده هستند.
- اگر یادت نمیآید که تخممرغها را چه زمانی خریدهای یا فکر میکنی از زمان تولید تخممرغها بیشتر از دو ماه گذشته است، روشهای تشخیص تخممرغ فاسد و کهنه را یاد بگیر تا بتوانی درمورد استفاده یا عدماستفاده از آنها تصمیم بگیری.
هشدارها
- اگر فردی که از لحاظ سلامتی در ریسک بالایی قرار دارد (مثل سالمند یا کودک) قرار است تخممرغ را مصرف کند، فقط از تخممرغهایی که کاملاً تازه هستند استفاده کن. اگرچه تخممرغ معمولاً هفتهها بعد از گذشتن تاریخ انقضا هنوز قابلاستفاده است ولی بهتر است برای احتیاط بیشتر، برای تغذیهی افرادی که سیستم ایمنی ضعیفتری دارند از تخممرغ تازه استفاده کنی.